Bezpłatne badanie cytologiczne finansowane przez Ministerstwo Zdrowia w ramach tego programu jest adresowane do wszystkich kobiet w wieku pomiędzy 25, a 59 rokiem życia. Badanie można wykonać w każdej poradni ginekologicznej posiadającej kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia.

Program składa się z trzech części. Część podstawowa jest etapem pobrania w gabinecie ginekologicznym przez lekarza ginekologa lub położną rozmazu cytologicznego z szyjki macicy. Etap drugi, czyli diagnostyka polega na ocenie pobranego materiału w pracowni diagnostycznej.

Kolejnym krokiem jest badanie pogłębione w przypadku stwierdzenia zmian chorobowych w rozmazie cytologicznym. Wówczas kobieta powinna być skierowana do pracowni przeprowadzającej etap diagnostyki pogłębionej i w ramach tego etapu wykonywane jest bezpłatne badanie kolposkopowe.

Badanie cytologiczne jest zupełnie bezbolesne i bezpieczne dla kobiety. Jego celem jest wykrycie komórek, które mogą świadczyć o rozpoczynającym się procesie nowotworowym. Lekarz ginekolog przy użyciu wziernika pochwowego pobiera materiał uzyskany z szyjki macicy do oceny cytologicznej.

Następnie sporządzony preparat oceniany jest przez histopatologa w laboratorium. Po otrzymaniu wyników lekarz decyduje o dalszym postępowaniu.

Nieprawidłowy obraz nie zawsze wskazuje na raka szyjki macicy, ale bezwzględnie wymaga diagnostyki pogłębionej.